Voor de meeste mensen staat oud en nieuw voor een feest vol met oliebollen, champagne en vuurwerk. Maar voor de hulpdiensten betekent de jaarwisseling vooral één van de drukste nachten van het jaar. Verschillende teams binnen Veiligheidsregio Groningen zijn hard aan het werk in aanloop naar oudjaar, en dat begint al in de zomer.
Tijdens de komende jaarwisseling is Kees Odenkirchen Regionaal Operationeel Leider en Algemeen Commandant Brandweerzorg. Gelukkig heeft Kees jarenlange ervaring in deze functies en laat hij zich niet zo snel gek maken. “Als we de ‘normale’ lijn volgen, dan komen er veel kleinere meldingen, en zijn er geen grote incidenten. Toch gebeurt er altijd te veel, en is er te veel schade. Achteraf spreken we vaak van een rustige jaarwisseling, maar dat is eigenlijk niet juist gezien het aantal incidenten en de bijbehorende schadebedragen.”
Hotspots en scenario’s
Kees: “Een goede voorbereiding is het halve werk. In aanloop ernaartoe hebben we vooral veel contact met de politie, maar ook met de meldkamer, gemeentes en ambulancezorg. De politie monitort wat er speelt in de maatschappij en waar de ‘hotspots’ zich bevinden. Dat zijn plekken waarvan we weten dat de kans op incidenten groter is, omdat zich daar bijvoorbeeld veel hangjongeren verzamelen.” Daarnaast houden politie en gemeentes in de gaten waar mensen grote hoeveelheden afval verzamelen om die in brand te steken. Maar ook bijvoorbeeld locaties die leegstaan en die mogelijk gebruikt kunnen worden om vuurwerk in op te slaan.
Er ligt een draaiboek klaar dat elk jaar wordt herzien. “Daarbij houden we ook rekening met actuele ontwikkelingen. Corona is bijvoorbeeld nog steeds een mogelijk scenario. Stel er komt toch weer een golf, hoe zorgen er dan voor dat we genoeg mankracht hebben? Wat zijn de gevolgen van een mogelijk vuurwerkverbod? Verder houden we rekening met verschillende slechtweerscenario’s. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van dichte mist, zoals een paar jaar geleden tijdens de jaarwisseling. Wat doen we als de brandweer zelf ook geen hand voor ogen ziet? Hoe zorgen we dat we dan nog wel kunnen uitrukken naar een grote melding?”
Multi Surveillance Teams
Ook vanuit de brandweer ligt er een draaiboek klaar voor oud en nieuw, één voor de regio en één voor de stad. Het doel is altijd om eenheden paraat te houden voor incidenten die ertoe doen, bijvoorbeeld een grote brand of een verkeersongeluk. Goede afstemming met de meldkamer, in samenwerking met partners zoals de politie, is daarom heel belangrijk.
In vergelijking met de regio is de stad een vreemde eend in de bijt, vertelt medewerker brandweerzorg Chris Reitsema, die coördinator is van het Multi Surveillance Team (MST). “In de stad zijn er aan de lopende band kleinere meldingen. Daarom hebben we er een aantal jaar geleden voor gekozen om het in de stad anders aan te gaan pakken, en is het MST ontstaan. Er was behoefte vanuit politie en brandweer om samen te werken. Door gezamenlijk de situatie ter plekke te bekijken krijgen we een goed beeld. In de praktijk blijkt het lang niet altijd noodzakelijk om een brandweerauto met zes mensen erop af te sturen.”
Beladen nacht
Welke boodschap breng je naar buiten tijdens en na een nacht vol kleine incidenten? En wanneer is een incident klein te noemen? Dat zijn vragen waar de brandweerwoordvoerder van dienst over nadenkt. Woordvoerder Johan Bosklopper: “Ook voor ons als woordvoerders is het een andere nacht dan anders. Op zo’n avond moet je wel even drie keer nadenken over de boodschap die je de wereld in stuurt. Maak ik het niet groter dan het is? Moet ik het downsizen? Wat wil ik ermee bereiken? Het ligt veel gevoeliger allemaal.”
Daarom vindt sinds een paar jaar vindt ook in de voorbereidingsfase afstemming plaats met de collega’s in Friesland en Drenthe en met de andere hulpdiensten. “Het is mooi dat we elkaar nu beter weten te vinden zodat we naar buiten toe eenduidiger kunnen communiceren. Bovendien kunnen we elkaar versterken en van elkaar leren.”
Ook al bereid je je nog zo goed voor, er blijft altijd een bepaalde mate van onzekerheid, vertelt Kees. “Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er in Drenthe een groot incident is waardoor we hier minder politie hebben. Ook is de rol van het weer heel bepalend voor hoe druk we het krijgen. Vriest het of regent het hard, dan hebben we een rustige avond. Zo is het elk jaar een heel dynamisch geheel van allemaal factoren die meespelen. Het is een kwestie van prepareren en monitoren van wat er op ons afkomt.”