Team Digitale Verkenning: “Met behulp van de drone maak je een 2D-situatie in één keer 3D”

Sinds 1 september 2024 is het droneteam – officieel: Team Digitale Verkenning (TDV) – van Brandweer Groningen operationeel. Het specialisme is ondergebracht bij Brandweer Winsum. In relatief korte tijd werd het team opgezet. “Van tevoren dachten we: dat doen we wel even. Maar dat bleek niet zo simpel als het leek. Het is gelukt en er staat nu een goed en professioneel team. Daar zijn we met zijn allen heel trots op.”

Inmiddels is het droneteam van Brandweer Groningen al ingezet tijdens diverse incidenten, voornamelijk bij grote branden. Maar daarnaast was het team ook actief bij onder meer een olielekkage in het water en bood het ondersteuning bij het zoeken naar een vermist persoon. Verder kan TDV ook ingezet worden bij bijvoorbeeld ongevallen op het water of op de weg, om een completer overzicht te creëren.

Bemand gaat voor onbemand

Dronepiloot Jeremy Postuma: “Het grote voordeel van de drone is dat je een 2D-situatie in één keer 3D maakt. Je creëert in één klap een mooi overzicht van de incidentlocatie. Dat scheelt tijd in de beeldvorming en zo kunnen we sneller beslissingen nemen en inzettactieken bepalen. Het team kan bijvoorbeeld ook worden ingezet tijdens een chaotisch ongeluk zoals een grote kettingbotsing, om zo van bovenaf overzicht te creëren. We dragen bovendien bij aan de veiligheid van de mensen op de grond, door een beeld te maken van plekken waar het niet veilig is.”

Het droneteam dat op pad gaat tijdens een incident bestaat uit drie personen: een piloot, teamleider/operator en een veiligheidsfunctionaris, vertelt dronepiloot Peter Brouwer. Terwijl de piloot helemaal gefocust is op de drone in de lucht, zorgt de veiligheidsfunctionaris ervoor dat de andere teamleden hun werk veilig kunnen doen. Jeremy: “Wij hebben afgesproken dat we altijd een veiligheidsfunctionaris bij ons hebben. Als piloot ben je gefixeerd op de drone en de teamleider/operator is bezig met het genereren van camerabeelden op de schermen. De veiligheidsfunctionaris is er dan om de omgeving en het luchtruim in de gaten te houden. Stel, er komt een traumaheli aan, dan moet de drone naar beneden. Want bemande luchtvaartuigen gaan voor onbemande luchtvaartuigen. De veiligheidsfunctionaris is daarmee een cruciaal onderdeel van ons team.”

Zones en regels in de lucht

Bemand gaat voor onbemand: het is nog maar één van de vele regels die er gelden in de lucht. Peter: “De luchtvaartregelgeving was een compleet nieuwe wereld voor ons en dat was tijdens de opleiding dan ook de grootste uitdaging. Als je naar de lucht kijkt lijkt die heel leeg, maar er zijn veel zones en regels. Vlieggebieden zijn niet zomaar zichtbaar, alleen op een kaart met verschillende kaartlagen. Je moet echt leren dat te begrijpen; wanneer en waar mag je wel en niet vliegen?”

Voor de start van het experiment was de gedachte binnen het net opgerichte droneteam: ‘We kopen een drone bij de Media Markt en die doen we de lucht in.’ Peter: “Nou, daar zijn we wel van teruggekomen! Je moet veel leren over de vaardigheden, het materiaal en de regels. Gelukkig vallen we onder het landelijke TDV en hebben we veel hulp gehad van andere teams in Nederland. We hoefden het wiel dus niet helemaal zelf opnieuw uit te vinden. Die landelijke informatie-uitwisseling is fantastisch.” Daarnaast werd er samengewerkt in 3-Noordverband, met name op het gebied van de basisvoorzieningen zoals opleiding, certificering en keuring. Wel is de specifieke invulling van ieder team verschillend per regio.

Leren en experimenteren

Hoewel Peter en Jeremy beiden al veel ervaring hebben binnen de brandweer, is dit nieuwe specialisme een mooie aanvulling op hun ‘gewone’ brandweerwerk. Jeremy: “Het is heel anders dan het brandweerwerk dat ik normaal gesproken doe. Het was echt een uitdaging om het me eigen te maken, maar ik ben er heel trots op dat we dat met zijn allen voor elkaar hebben gekregen.” Ook Peter vindt het bijzonder om onderdeel te zijn van het droneteam: “Eén van de dingen die ik er zo mooi aan vind is dat je bij iedere inzet en oefening aan het leren en ontwikkelen bent. Het geeft een totaal andere dimensie aan het brandweervak. We zijn echt samen bezig om te experimenteren en uit te vinden wat we allemaal wel en niet kunnen.”

Niet alleen de teamleden zelf, maar ook bestuurders zien de meerwaarde van het TDV. Zoals Commandant Brandweer Roelf Knoop: “Ik ben ontzettend trots op de inzet van de collega’s in Winsum die in korte tijd de schouders eronder hebben gezet en een stevige basis hebben gelegd voor dit specialistische team. Al diverse keren heb ik dit team bij grote incidenten in actie gezien, waarbij ik onder de indruk was van hun professionele optreden en de meerwaarde van de informatie en beelden die zij de hulpverleners kunnen aanreiken.”

Jaap Kuin, burgemeester van Pekela en portefeuillehouder brandweerzorg bij de VRG, sluit zich hierbij aan: “Ik ben er echt trots op hoe snel de mensen van het droneteam van Winsum dit hebben opgepakt en alles onder de knie hebben gekregen. Ik was aanwezig bij een gecompliceerde brand in een hennepvezelbedrijf in Oude Pekela. Ik heb met bewondering staan kijken hoe snel, professioneel en effectief het droneteam te werk is gegaan. Het team is echt een aanwinst voor de Groninger brandweer.”

Het Groningse TDV is een experiment dat in eerste instantie twee jaar loopt (van 1 september 2024 tot 1 september 2026). Gedurende het experiment wordt er geëvalueerd en komt er een advies voor de toekomst.