Ga naar hoofdinhoud

GRIP 1: nachtelijke opvang bewoners binnenstad Groningen

Het is 3 februari, een zaterdagavond. Op de meldkamer komt een melding binnen van kortsluiting in een appartementencomplex in het centrum van Groningen, aan de Reitemakersrijge. Het gebouw met zo’n 200 bewoners moet worden ontruimd, én de bewoners moeten worden opgevangen. Het is onbekend voor hoe lang. “Als je dat hoort schrik je wel even.” 

Als Officier van Dienst Bevolkingszorg (OvD Bz) gaat Klaas Klat vrij snel ter plaatse, omdat gelijk al duidelijk is dat er waarschijnlijk ontruimd moet worden. Hij krijgt te horen dat er mogelijk sprake is van een gevaarlijke situatie met de stroomvoorziening: er is kortsluiting ontstaan met als gevolg een explosie en een steekvlam, en dat zou nog een keer kunnen gebeuren. Daarom moest de stroom eraf en kwamen de bewoners dus voor onbepaalde tijd zonder elektriciteit te zitten. Er zou een groot aggregaat ingevlogen worden, maar het was onbekend hoe lang dat zou duren. Er is uiteindelijk besloten om op te schalen naar GRIP 1 om alle betrokken partijen bij elkaar te krijgen, en om rustig en gestructureerd de juiste acties uit te kunnen zetten.” 

Lichte paniek

Inmiddels staan er tientallen bewoners buiten het gebouw, voor wie opvang geregeld moet worden. Klaas: “Het waren vooral internationale studenten, van wie een deel net een paar dagen daarvoor in Groningen was komen wonen en de stad dus nog helemaal niet kende. Dan is het best even schrikken als je ineens je appartement uit moet. Hier en daar ontstond lichte paniek, dat hebben we zo goed mogelijk in goede banen geleid. Tegelijkertijd was het ook zaterdagavond, dus lang niet iedereen was thuis. Een groot deel zat in de kroeg.” 

Om opvang te regelen belt Klaas om te beginnen de Coördinator Publieke Zorg, Manon Wendel. Manon: “Mijn pieper was al gegaan, dus ik was voorbereid. Aan de melding zag ik al: dit zou wel eens iets groots kunnen worden. In overleg met Klaas besloot ik naar de stad te rijden terwijl de HTO-Publieke Zorg & Omgevingszorg, Ronald Wijkstra, een locatie zou regelen.” 

 In het dagelijks leven werkt Ronald bij De Oosterpoort en zo komt hij daar al snel uit als mogelijke opvanglocatie. “Qua loopafstand vanaf de Reitemakersrijge was dat goed te doen. Ik belde met wat collega’s van het team productie, die mij vertelden dat er net een concert klaar was in de kleine zaal. Dat kwam dus goed uit. Het barpersoneel werd gevraagd wat langer te blijven en ik regelde koffie en thee.” 

Bezoek van de burgemeester

Als Manon binnenkomt in De Oosterpoort staat alles al klaar, tot en met een ontvangstbalie. Ook zijn er twee medewerkers publieke zorg aanwezig om haar te ondersteunen. “Dat was heel goed geregeld! Niet lang nadat ik was aangekomen, kwamen de eerste bewoners binnendruppelen. Ze zijn in groepjes bij elkaar gaan zitten in de zaal. Gedurende de avond en nacht kwamen er steeds meer mensen binnenlopen vanuit de kroeg. Op het hoogtepunt waren er ongeveer dertig mensen, maar er liepen ook steeds mensen in en uit. Uiteindelijk viel het dus mee hoeveel mensen er naar De Oosterpoort kwamen, want veel studenten zaten in de kroeg of konden overnachten bij vrienden.” 

Als OvD Bz is het bij grotere incidenten ook de taak van Klaas om te bepalen in hoeverre hij de politiek moet informeren en betrekken. Hij belt de gemeentesecretaris en de burgemeester. “Koen was toevallig in de stad en wilde wel langskomen. Dat kwam dus precies goed uit, maar het was ook mooi dat hij op dat moment die rol wilde pakken.” Manon: “Ik merkte dat veel mensen het fantastisch vonden dat ze met de burgemeester hadden gepraat. Hij heeft daar wel twee uur lang rondgelopen. Het had echt een meerwaarde dat hij er was.” 

Rond half 1 ‘s nachts wordt er afgeschaald naar GRIP 0: er is een aggregaat geregeld, het is alleen nog afwachten hoe laat die precies arriveert. Dan ontstaat er halverwege de nacht een soort kantelpunt: moet er overnachting geregeld worden? Manon: “Eerst zou het aggregaat om 3 uur komen, maar dat werd steeds later. Ik heb continu rondgelopen door de zaal en geïnventariseerd wat de behoeftes waren van de mensen. Op zich zaten ze er goed bij, maar op een gegeven moment merkten we wel dat we de sfeer er een beetje in moesten brengen. Toen hebben we pizza besteld en een film aangezet. Ronald heeft geregeld dat er comfortabele banken naar de zaal werden gebracht zodat ze ook konden gaan liggen als ze dat wilden. We hebben met zijn drieën continu afstemming gehad en uiteindelijk besloten we: het zijn voornamelijk jonge mensen, die redden het nog wel even. En niemand begon te klagen of had ergens last van.” 

 Als duidelijk wordt dat er geen overnachting hoeft te worden geregeld zit Ronalds taak erop en gaat hij slapen. Manon en Klaas blijven nog tot een uur of vijf in De Oosterpoort, totdat duidelijk is dat het aggregaat er is en de bewoners terug kunnen naar hun appartement. 

Gelijk actie

Klaas kijkt terug op een mooie inzet. “Het was uiteindelijk niet heel spannend, maar dat kwam ook doordat het die nacht allemaal klopte. Toen ik aan het begin van de avond hoorde dat er tweehonderd mensen voor onbepaalde tijd opgevangen moesten worden, schrok ik wel even. Ik ben het gewend om dingen te regelen, maar dat is best veel. Dat aantal bleek uiteindelijk dus mee te vallen. 

Als OvD Bz zat Klaas ook bij de CoPI-overleggen in de Mobiele Commando Unit (MCU). “Het is goed dat er is opgeschaald naar GRIP 1, want daardoor konden we in een afgezonderde ruimte met elkaar het beeld doorlopen en kijken welke acties relevant waren en gingen helpen. De eigenaren van het pand en mensen van Enexis zaten daar ook bij, waardoor we de juiste kennis en expertise in huis hadden. Dat zorgde er ook voor dat we heel duidelijk en eenduidig konden communiceren naar de bewoners.” 

Ronald kijkt positief terug. “Het was mijn eerste week, en eerder die week hadden we ook al een inzet gehad. Gelijk actie dus! Toch verliep het geordend en goed. Omdat ik uit de evenementenbranche kom gaat het me goed af om dingen ad hoc te organiseren. En het scheelde natuurlijk dat dit was voor mij een soort thuiswedstrijd was, omdat ik in De Oosterpoort werk.” Ook voor Manon was het een van haar eerste incidenten als Coördinator Publieke Zorg. “Best spannend, een nieuwe rol. Hiervoor was ik omgevingsanalist, dat is heel wat anders. Maar ik kijk ook positief terug. Het was fijn schakelen met Klaas, Ronald en de mensen van De Oosterpoort. En ik heb gemerkt dat deze rol heel goed bij me past. Mooi om op deze manier iets te hebben kunnen betekenen voor de geëvacueerde bewoners.” 

Tijdlijn

  • GRIP 1: 22:04 uur
  • CoPI 1: 23:00 uur
  • CoPI 2: 23:30 uur
  • CoPI 3: 00:30 uur
  • GRIP 0: 00:36 uur
  • Mensen terug naar huis: ±04.30 uur