Vandaag in Dagblad van het Noorden:

Wilma Mansveld, directeur van de Veilgheidsregio Groningen, kijkt deze periode weinig naar Kamerdebatten en talkshows. ,,In verkiezingstijd wordt snel geoordeeld over de coronamaatregelen. Reken niet te snel met elkaar af. We moeten hier als samenleving doorheen. Dit gaat over iedereen. Wij zijn de crisis.’’

Het afgelopen jaar was voor Wilma Mansveld als een wedstrijd bij het windhondenrennen. Toen de coronacrisis uitbrak, gingen bij de Veiligheidsregio Groningen (VRG) de hekken open en was het rennen geblazen. ,,Het was a hell of a year ’’, zegt de VRG-directeur. ,,Normaal gesproken kun je een crisis die weken of maanden duurt alleen oefenen. Nu gebeurde het echt. Het rare is dat het went om continu in crisistijd te zijn. Wat wij met anderen doen, is maatregelen nemen die ervoor moeten zorgen dat het aantal besmettingen van corona binnen de perken blijft en zaken goed worden georganiseerd.’’

Hoe kijkt u naar de discussies over de maatregelen?

,,Politiek en crisis verhouden zich niet goed tot elkaar. Je zit te kijken naar een debat over de avondklok of een bezoekverbod voor verpleeghuizen. Dat zijn geen politieke issues. Een crisis moet je leiden. Aard en omvang zijn van een andere orde. Een brand kun je zien. Je blust hem en als de rookwolken weg zijn, ga je naar huis. Corona is onzichtbaar. Het raakt ieders leven. Als VRG-organisatie hebben we ons goed staande gehouden. We zijn rustig gebleven en hebben weinig enorme incidenten gehad. De provincie Groningen heeft ook nooit heel hoog in de besmettingscijfers gezeten. Het systeem heeft gewerkt.’’

De coronamaatregelen hebben heel grote gevolgen voor mensen. Zij mogen toch wel kritisch zijn en het nut ervan betwisten?

,,Nederlanders zijn kritisch. Mondig volkje, hart op de tong en ze hebben altijd gelijk. Ik geloof dat ik dat prettig vind, maar laten we niet uit het oog verliezen dat we het met 17 miljoen mensen moeten doen. Solidariteit is een ouderwets woord, zelfredzaamheid niet. Pas goed op jezelf. Mijn oproep aan politici is: reken niet te snel met elkaar af. Natuurlijk kun je de keuzes voor een avondklok, sluiting van de horeca en geen bezoek meer aan bejaardenhuizen, ter discussie stellen. Je zit maximaal in de effecten. Het is bijna een ‘wat is erger-wedstrijd’. Eenzaamheid, ondernemers die door hun pensioen heen zijn, noem maar op. Ik kan wel vijftig dingen noemen die enorm knellen. Het is niet anders, want we kunnen echt geen 12.000 besmettingen per dag aan. Deze pandemie is ingewikkeld vanwege de varianten die kunnen opdoemen. We varen in dichte mist. In zo’n geval moet je de leiders van dit land het vertrouwen geven.’’

En zelf de moed erin houden.

,,En oog hebben voor elkaars leed. Ondertussen zullen versoepelingen, hoe klein ook, steeds weer perspectief en verlichting moeten bieden. Dat perspectief heb je nodig. Ik geniet ervan dat ik elke ochtend mijn kippen eten mag geven. We zitten midden in de pandemie. Ons uithoudingsvermogen wordt op de proef gesteld. Willen we ons veilig voelen en door deze crisis heengaan, dan zullen we iedere dag solidariteit en sociaal gedrag aan de dag moeten leggen. Een crisis vraagt ook om gelatenheid en de wil om het vol te houden. Een combinatie van acceptatie en uithoudingsvermogen. We mogen boos en kritisch zijn, maar laten we waarderen wat we allemaal hebben om de crisis te bestrijden. Wij kennen dat bij de brandbestrijding. Een brandweerman zegt: als niemand meer naar binnen gaat, gaan wij. Daarna komt er niemand meer. Zo is het ook met de gezondheidszorg.’’

Het is toch niet zo raar dat veel mensen de maatregelen niet meer trekken?

,,Als de zon gaan schijnen, willen we naar buiten. Mensen zeggen dan: het valt ook wel mee, ik ken niemand met corona. Er is continu geprobeerd de pijn te verzachten. Hoeveel telefoontjes hebben we wel niet gehad? Een zwembad haalde de ramen eruit en zei: nu zijn we een buitenbad, dus nu kunnen we open. Juristen bij de gemeenten hebben zich drie slagen in de rondte gewerkt. De maatregelen moeten ook uitvoerbaar zijn. We hebben twintig noodverordeningen erdoorheen getrokken.’’

Hoe pakt corona uit in uw eigen organisatie?

,,Ook bij ons krijgen mensen corona. Onze brandweerlieden zitten wel met zijn zessen in de auto. Besmettingen kwamen er en dan gaan er ploegen in quarantaine. Je regelt je helemaal suf. Net als onze medewerkers thuis, trouwens. Alleenstaanden en hele gezinnen blijven thuis. Lesgeven aan de kinderen. Relaties die ingewikkeld zijn. Wat je mist is het koffiezetapparaat op het werk. Je kunt niet zien of iemand verdrietig is. Praten via een scherm is een heel andere manier van communiceren. Ik wil heel graag dat iedereen in balans blijft. Als je je slecht voelt, voel je niet schuldig. We hebben een bedrijf ingehuurd dat mensen helpt bij het ‘welbevinden’. Gelukkig hebben we weinig uitval gehad.’’

Ondertussen gaat ook het gewone werk door.

,,Ja, de begroting en de jaarrekening moeten ook door. We moeten iedere keer de puzzel leggen. Waar geven we nou prioriteit aan? Collega’s zeiden: ik heb respect voor onderwijs. Weinig gebeurde nog tussen 9 en 5. Voorbereidingen van vergaderingen zijn op zaterdag en zondag. Je gaat niet meer op vakantie. Het heeft een enorme impact op mensen. Het is heel raar. Onze taak is ook om ons voor te bereiden op een crisis, nu zitten we er heel lang middenin. Alle dingen die we in theorie bedacht hebben over improviseren en flexibel werken konden we heel lang oefenen en zijn nu de praktijk geworden.’’

Er is in Groningen weinig versoepeld.

,,Toen de lockdown even voorbij was, hadden we vorig jaar heel veel contact met studenten in de aanloop naar de Keiweek. Hoe gaan jullie dat doen, wat mag wel en niet? Er is nu een wet, waardoor we niet meer al die noodverordeningen hebben. Groningen is overzichtelijk: iedereen kent elkaar. Groningen is altijd bij zichzelf gebleven. Landelijk wordt geroepen om versoepeling. Wij zijn eigenzinnig en kritisch geweest. Maar ook koersvast. In het land werd in september, toen het al slecht ging, gekeken naar regionale versoepeling en differentiatie. Maar daar is Nederland eigenlijk te klein voor. We moesten ginnegappen toen mensen bruiloften elders organiseerden en 100 kilometer reden om verderop een feestje te vieren. Wij zeiden: wees koersvast in je boodschap. En dat zeggen we nog steeds.’’

Toch gingen er veel stemmen op om de teugels te laten vieren.

,,Dat werd pas pregnant in september, want toen begon de tweede golf zich aan te dienen. Terug van vakantie en hop daar gingen we met zijn allen. De teugels moesten worden aangetrokken, maar daar is te lang mee gewacht. Ook speelde de komst van de Tijdelijke Wet Maatregelen (TWM) Covid-19. We hebben ervoor gepleit de wet pas na oud en nieuw en niet daarvoor te laten ingaan. Ook de boerenprotesten en een demonstratie van Black Lives Matter haalden Groningen. Wij hadden 1,5 meter-demonstraties, terwijl het in Amsterdam een puinhoop was. In Groningen is die demonstratie goed belegd. Het beleid was consistent. De kracht van Groningen met tien burgemeesters is dat het bestuur hecht is en besluiten altijd unaniem zijn genomen.’’

Kunnen we over een jaar ons ‘gewone’ leven weer oppakken?

,,We zien de eerste effecten van vaccinatie. Als er geen nieuwe en heftige mutaties komen, of de Britse variant grijpt zijn kans, gaat vaccinatie ons vrijheid geven. Dan kunnen de kwetsbaren weer deel uitmaken van de samenleving. In het dagelijks verkeer raken we elkaar niet meer aan. We schudden geen handen. Dat heeft gevolgen voor hoe we met elkaar omgaan. We zijn kuddedieren die natuurlijk gedrag willen vertonen. Er is straks een fase waarin mensen zich afvragen hoe ze terugkomen en hoe ze zich in het dagelijks leven weer senang kunnen voelen. Deze crisis duurt lang. De weg naar het nieuwe normaal en het herstel zullen nog langer duren.’’