Inspectie Justitie en Veiligheid

T.a.v. de heer J.G. Bos

Postbus 20301

2500 EH Den Haag

Betreft: Reactie op aanbevelingen rapport “Bluswatervoorziening brand Sint Urbanuskerk Amstelveen”

Datum: 1 november 2019

Geachte heer Bos,

Naar aanleiding van het onderzoek “Bluswatervoorziening brand Sint Urbanuskerk Amstelveen” heeft u de veiligheidsregio’s en de waterbedrijven verzocht de eigen bluswatervoorziening nader in ogenschouw te nemen, daar waar nodig verbeteringen aan te brengen, en u uiterlijk 1 november 2019 schriftelijk te berichten over de uitkomsten. In nader overleg met uw regio-inspecteur is voor Veiligheidsregio Groningen (VRG) de datum van 8 november 2019 afgesproken, zodat de uitkomsten eerst in het Algemeen Bestuur gedeeld en besproken konden worden.

VRG en Waterbedrijf Groningen hebben in gezamenlijkheid de afspraken en verplichtingen tussen de Groninger gemeenten, Veiligheidsregio Groningen en Waterbedrijf Groningen zoals deze zijn vastgelegd in de Overeenkomst levering bluswater opnieuw en kritisch bekeken.

In het bijgevoegde document hebben VRG en Waterbedrijf Groningen beschreven in hoeverre de aanbevelingen van de Inspectie reeds zijn geborgd en welke aanbevelingen nog aandacht behoeven. In de uitvoering van de benodigde verbeteringen worden de gemeenten nadrukkelijk betrokken. Graag bied ik u namens het Algemeen Bestuur van VRG de bevindingen op uw aanbevelingen aan.

VRG geeft het thema bluswatervoorziening hoge prioriteit. De opvolging van de aanbevelingen past dan ook naadloos in de visie op bluswatervoorziening die VRG momenteel ontwikkelt. Hierin zoeken wij voor de verschillende gebiedsgebonden risico’s een passende bluswaterdekking met de inzet van voorzieningen als grootwatertransport, tankwagens en open water als aanvulling op de brandkranen.

Hoogachtend,

(ondertekening door voorzitter VRG)

Aanbevelingen rapport bluswatervoorziening Inspectie Justitie en Veiligheid en reactie Veiligheidsregio Groningen en Waterbedrijf Groningen

Aanbeveling J en V aan het Algemeen Bestuur van alle veiligheidsregio’s

1. De inspectie J en V heeft geen onderzoek gedaan naar de bluswatervoorziening in andere gemeenten. Om lering te trekken uit dit onderzoek doet de Inspectie de oproep bluswatervoorziening kritisch onder de loep te nemen en – voor zover van toepassing- verbeteringen te realiseren. De inspectie vraagt de veiligheidsregio’s hier vóór 1 november 2019 schriftelijk over te rapporteren.

Ad 1 Zie onderstaande beschrijving.

Aanbeveling J en V aan de gemeenten

1. Definieer de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot bluswatervoorziening. Beleg de sturing en de regie op de bluswatervoorziening eenduidig binnen de gemeente en borg de activiteiten die hiermee verband houden.

Ad 1 Bij nader onderzoek hebben wij geconstateerd dat, mede door recente gemeentelijke herindelingen, het voor zowel Waterbedrijf Groningen als de Veiligheidsregio niet inzichtelijk is welke personen binnen de gemeenten belast zijn met de “verplichtingen Gemeenten” zoals gesteld in de “Overeenkomst levering bluswater”. Om die reden is het voor ons op dit moment niet aan te geven op welke wijze de Groninger gemeenten omgaan met hun verantwoordelijkheden inzake bluswatervoorziening.

De aanbeveling uit het rapport heeft er wel toe geleid dat Veiligheidsregio Groningen en Waterbedrijf Groningen in het najaar van 2019 een bijeenkomst organiseren, waarbij alle Groninger gemeenten een toelichting zullen krijgen op de gemeentelijke verantwoordelijkheden inzake bluswater. Tevens zal de gemeenten toegelicht worden wat de veiligheidsregio en het waterbedrijf doen ten aanzien van dit onderwerp. Uiteindelijk resultaat moet zijn dat per gemeente de taken en verantwoordelijkheden, zoals gesteld in de overeenkomst, duidelijk belegd worden. Bijkomend resultaat is dat de genoemde partijen elkaar beter zullen leren kennen, wat een eerste stap is in een (nog) betere samenwerking.

Aanbeveling J en V aan de gemeenten, Brandweer en het Waterbedrijf

1. Actualiseer de overeenkomsten over de bluswatervoorziening en maak hierbij duidelijke afspraken over wat partijen over en weer van elkaar kunnen verwachten.
2. Richt een gezamenlijk periodiek overleg in over de bluswatervoorziening.
3. Zorg voor een registratiesysteem van geconstateerde gebreken aan de bluswatervoorziening met daaraan gekoppeld een systeem van terugmelding.

Ad 1 De Overeenkomst levering bluswater is in 2015 voor het laatst geactualiseerd. Dit naar aanleiding van de regionalisering van Veiligheidsregio Groningen in 2014. Veiligheidsregio Groningen heeft nu voorstellen tot enkele tekstuele aanpassingen gedaan naar aanleiding van gemeentelijke herindelingen binnen de provincie Groningen en een reorganisatie binnen Veiligheidsregio Groningen. De voorgestelde aanpassingen worden voorgelegd aan Waterbedrijf Groningen en de Groninger gemeenten. Wanneer overeenstemming is bereikt over de inhoudelijke wijzigingen wordt de geactualiseerde overeenkomst voorgelegd aan het Algemeen Bestuur van VRG.

Ad 2 De Veiligheidsregio heeft regelmatig overleg met het waterbedrijf. Hier worden de plannen doorgesproken ten aanzien van het vervangen van bestaande waterleidingen en het aanleggen van waterleidingen in nieuw te ontwikkelen gebieden. Hierover zijn echter geen harde afspraken gemaakt. Mede naar aanleiding van de aanbeveling van de Inspectie J en V zal in de bijlage van de ”Overkomst levering bluswater” worden vastgelegd wanneer, met wie en bij welke ontwikkelingen/wijzigingen in het waternet, overleg plaatsvindt met de gemeenten, de veiligheidsregio en het waterbedrijf.

Ad 3 Aan de hand van registratielijsten kunnen blusgroepen Waterbedrijf Groningen op de hoogte stellen van eventuele mankementen aan een brandkraan. Conform de eerder genoemde overeenkomst dient Waterbedrijf Groningen of de betreffende gemeente de geconstateerde gebreken te verhelpen binnen 1 week na het ontvangen van de melding. Geconstateerde problemen worden gemeld via de medewerker brandweerzorg en doorgezet naar Waterbedrijf Groningen. Op dit moment krijgt Veiligheidsregio VR Groningen geen terugmelding dat de geconstateerde gebreken zijn verholpen.

Aanbeveling J en V aan de brandweer

1. Geef de operationele informatievoorziening over brandkraanlocaties eenduidig vorm op basis van gegevens uit GEO4OOV, zoals overeengekomen in de Diensten Niveau Overeenkomsten over de bluswatervoorziening met de waterbedrijven.

Ad1 Brandweer Groningen beschikt over actuele informatie van GEO4OOV, die periodiek (halfjaarlijks) wordt ge-update. Veiligheidsregio Groningen heeft in 2017 alle secundaire en tertiaire bluswatervoorzieningen geïnventariseerd en via de MDT (Mobiele Data Terminal) ontsloten. Hiermee hebben de medewerkers in het veld altijd een actueel beeld van de benodigde bluswaterbronnen nabij een brand of een ongeval met gevaarlijke stoffen.

Overige verbeteringen in de bluswatervoorziening

In 2017 is een projectgroep bestaande uit medewerkers van Waterbedrijf Groningen en Veiligheidsregio Groningen in het leven geroepen om te verkennen in hoeverre het vervangen van het waterleidingnet gevolgen kan hebben voor de levering van bluswater voor de brandweer in de toekomst. Uit dit project is naar voren gekomen tegen welke knelpunten de brandweer kan aanlopen, en op welke plaatsen nu al een probleem bestaat bij de levering van bluswater uit een primaire voorziening.

In de uitwerking van deze opdracht is naar voren gekomen dat de brandweer voor primair bluswater voldoende heeft aan 30 m³ per uur en dat de afstand van 80 en 100 meter voor onderlinge afstand van de brandkranen (resp. binnen en buiten de bebouwde kom) los kan worden gelaten. Bij aanleg van nieuwbouw of vervanging van het bestaande netwerk, wordt in overleg met het waterbedrijf bekeken waar een ondergrondse brandkraan geplaatst moet worden.

Ook is de veiligheidsregio overgegaan op een standaard tankinhoud op de tankautospuit van 3000 liter water in plaats van 1500 liter water. Mocht de brand met deze watervoorraad niet “meester” zijn, dan zal het grootwatertransport in de tussenliggende tijd zo snel mogelijk opgebouwd worden, vanaf open water.

In enkele gebieden in de provincie Groningen is grootwatertransport niet binnen 30 minuten operationeel. Dit heeft te maken met de aanrijdtijd, opbouwtijd en de afstand tot open water. In het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio zal een voorstel worden ingebracht om een aantal tankwagens strategisch te plaatsen in de regio. Deze tankwagens hebben als doel om de ingezette voertuigen te voorzien van bluswater zolang het grootwatertransport nog niet operationeel is.