| Datum vergadering: | Algemeen Bestuur: 12 december 2019 |
| Onderwerp: | Overdrachtsdocument Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS) |
| Agendapunt: | 7. |
| Naam Steller: | Wilma Mansveld |
| Afdeling: | Directie |
Voorstel:
Het Algemeen Bestuur VRG wordt gevraagd:
- Kennis te nemen van de governance van de Landelijke Meldkamer Samenwerking na 1 januari 2020, het overdrachtsdocument en de bestuurlijke verbinding nu en na 1 januari 2020;
- In te stemmen met de ondertekening van “Overdrachtsdossier t.b.v. de overdracht van het beheer van de Meldkamer Noord-Nederland (MkNN) te Drachten naar de Landelijke Meldkamersamenwerking (LMS) per 01-01-2020”. Deze ondertekening heeft op 27 november 2019 onder voorbehoud van akkoord AB VRG plaatsgevonden.
Relatie tot eerdere besluitvorming
In 2012 maakte het kabinet Rutte 1 haar voornemen bekend om te komen tot één landelijke
meldkamerorganisatie met maximaal tien meldkamers. Dit voornemen leidde in 2013 tot het tekenen van het landelijke Transitieakkoord meldkamer van de toekomst. Deze vorm is in de loop van de tijd uitgekristalliseerd van een landelijke meldkamerorganisatie (LMO) tot een landelijke
meldkamersamenwerking (LMS) met als doel tien genetwerkte meldkamers en een multidisciplinaire
aansturing waarbij het beheer van de meldkamers wordt ondergebracht bij de politie. De hulpdiensten blijven verantwoordelijk voor de uitvoering van de eigen meldkamerfunctie.
Doel/ wat willen we bereiken
Overgang meldkamer Noord-Nederland (MkNN) naar Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS).
Verhouding met ander beleid
N.v.t.
Historisch perspectief, Governance, Overdrachtsdossier en Bestuurlijke verbinding nu en na 1 januari 2020
Historisch perspectief
In 2005/2006 besloten de hulpverleningsdiensten in het noorden om voor Noord-Nederland één meldkamer in te richten. Een vooruitstrevend besluit dat ervoor zorgde dat MkNN een voorbeeld is voor een gecolokeerde meldkamer waarin drie veiligheidsregio’s, drie ambulancediensten en (inmiddels) één regionale eenheid van de politie samenwerken aan het 24/7 ondersteunen van de hulpdiensten op straat en de hulpvragen via 112 afhandelen.
Vanaf 2011 is de gezamenlijke meldkamer in Noord-Nederland een feit en wordt er integraal tussen de disciplines samengewerkt op operationeel, tactisch en strategisch niveau.
Bestuurlijke aansturing van MkNN wordt gedaan door het samenwerkingsbestuur meldkamer. Directe bestuurlijke verbinding vanuit de veiligheidsregio’s en inbreng van lokale en regionale signalen en ontwikkelingen is hiermee geborgd.
Innovatieagenda
MkNN is aan het groeien van ‘telefooncentrale’ naar ‘informatieknooppunt’. Deze ontwikkeling van MkNN sluit aan bij de landelijke Innovatie Agenda Meldkamer 2019-2022. De innovatieagenda geeft richting aan, en creëert ruimte voor, de verbetering, vernieuwing en innovatie van de meldkamer en is bedoeld om een toekomstbestendig meld- en informatieproces rondom de acute hulpverlening te realiseren. Daarbij wordt rekening gehouden met de huidige context en de balans tussen het optimaliseren van het bestaande én het daadwerkelijk bouwen aan iets nieuws.
Governance
Uitgangspunten
De governance is nog in ontwikkeling en wordt geborgd in een ministeriele regeling. Om een goed beeld te krijgen van deze ontwikkeling is een werkdocument bijgevoegd (bijlage 1: Governance-notitie april 2019, Landelijke Meldkamer Samenwerking).
Het gaat hierbij zowel om de landelijke als de lokale governance en de koppeling hiertussen. De notitie geeft kaders over eigenaarschap en bijbehorende verantwoordelijkheden. De notitie is opgesteld omdat de Wijzigingswet meldkamers de besturing en organisatie van de meldkamers opnieuw inricht.
De uitgangspunten bij deze nieuwe organisatie zijn:
- het beheer van de meldkamers wordt ondergebracht bij de politie;
- de hulpdiensten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de eigen meldkamerfunctie;
- de toekomstige meldkamers zijn in staat om werkzaamheden van elkaar over te nemen;
- er worden maximaal tien meldkamers ingericht;
- lokaal maatwerk blijft mogelijk binnen de grenzen van het landelijk beheer door de politie;
- er wordt een herkenbare governance-structuur gecreëerd waarbinnen alle betrokken partijen invloed kunnen uitoefenen op de hoofdlijnen van beleid en beheer die over de middellange en lange termijn gaan.
Betrokken partijen
- Ministerie van Justitie en Veiligheid
De portefeuilles die raken aan het meldkamerdomein vallen binnen het departement onder het Directoraat-Generaal Politie en Veiligheidsregio’s. De minister van JenV stelt voor de meldkamers de hoofdlijnen van beleid en beheer vast.
- Disciplines
Er zijn vier disciplines: de veiligheidsregio’s, de politie, de ambulancezorg en de Koninklijke Marechaussee (alleen in meldkamer Haarlem). Op lokaal niveau zijn alle hulpdiensten verantwoordelijk voor de uitvoering van de meldkamerfunctie binnen hun discipline op de tien locaties. Op landelijk niveau brengen de disciplines wensen tot verandering in namens de gehele sector voor de betreffende discipline.
- LMS
De politie is beheerder van de meldkamer en daarmee verantwoordelijk voor onder andere huisvesting en ICT. Om dit te realiseren is binnen de politie een zelfstandig gepositioneerd onderdeel opgericht: de LMS.
- Locaties
De landelijke meldkamersamenwerking gaat bestaan uit (ten hoogste) tien meldkamers. De transitie naar de tien meldkamers is in 2011 gestart. Er zijn op dit moment nog zeventien meldkamers. De verwachting is dat in 2023 de transitie is afgerond. De MkNN te Drachten is een van de tien toekomstige meldkamers
Gremia en rollen
De hoofdstructuur wordt gevormd door vier overleggen op landelijk en lokaal niveau. De twee overleggen op landelijk niveau zijn: het Bestuurlijk Meldkamer Beraad (BMB) en het Strategisch Meldkamer Beraad (SMB). De twee overleggen op lokaal niveau zijn: het Directie Team (DT) en het Operationeel Overleg Meldkamers (OOM). De twee lokale overleggen zijn dus van toepassing op tien locaties. Daarnaast is er een hulpstructuur die bijdraagt aan de samenwerking. De belangrijkste is het discipline overleg (DO).
Overdrachtsdossier
Per 1 januari 2020 gaat het beheer van onze MkNN over naar de LMS. Voor deze overdracht is een overdrachtsdossier (bijlage 2: Overdrachtsdocument Drachten vastgestelde versie 27 nov 2019) opgesteld, waarbij de uitgangspunten en kaders uit het landelijk overdrachtsprotocol worden toegepast. LMS heeft in haar notitie Overdracht beheer aangegeven per 1 januari 2020 het beheer ‘as is’ over te nemen, met erkenning van de diverse uitgangsposities en in het verleden gemaakte beleidskeuzes. Eventuele issues die hierdoor kunnen ontstaan tijdens en na de overdracht van het beheer en de bedrijfsvoering worden beschreven in het overdrachtsdossier. Op 1 januari 2020 is ook de financiële overdracht van de meldkamers naar de LMS voorzien. Het overdrachtsdossier is op 27 november 2019 ondertekend door de directeur LMS en de latende partijen. Vertegenwoordiger van VRG in het Samenwerkingsbestuur is de heer Wiersma. Hij heeft het overdrachtsdocument ondertekend onder voorbehoud van akkoord van het AB VRG.
Bestuurlijke verbinding nu en na 1 januari 2020
In de huidige situatie is er een samenwerkingsbestuur meldkamer Noord-Nederland. In het samenwerkingsbestuur heeft vanuit Veiligheidsregio Groningen de heer Wiersma, portefeuillehouder meldkamer, zitting.
Per 1 januari 2020 met de overgang naar de LMS houdt in principe het samenwerkingsbestuur meldkamer Noord-Nederland op te bestaan. In de nieuwe situatie is bestuurlijke verbinding tussen LMS en veiligheidsregio’s geborgd in het BMB. In het BMB is de portefeuillehouder LMS binnen het Veiligheidsberaad de landelijke vertegenwoordiger van de veiligheidsregio’s.
Het bestuurlijk afstemmingsoverleg meldkamers (BAM) blijft naar verwachting tijdelijk in stand om bestuurlijke afstemming te borgen tijdens de overgang en de nafase. Het is voorstelbaar dat in die periode ook onderzocht wordt of er een hulpstructuur wenselijk is om bestuurlijke betrokkenheid per meldkamergebied op landelijk niveau te organiseren.
Wettelijk kader
– Wijzigingswet meldkamers (Tweede Kamer, vergaderjaar 2018-2019, 35 065, nr. 2)
– Art. 35, lid 1 Wet veiligheidsregio’s
De behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer, de Wijzigingswet meldkamers (Wijziging van de Politiewet 2012, de Wet veiligheidsregio’s en de Tijdelijke wet ambulancezorg) staat nu geagendeerd voor week 3 van 2020. De beoogde inwerkingtredingsdatum van de wet wordt verwacht plaats te vinden medio 2020 (was 1 januari 2020). De overdracht van de financiële verantwoordelijkheid wordt vooralsnog echter wel op 1 januari 2020 voorzien.
Voor de overdacht van het beheer van de meldkamer is een (concept) overdrachtsdocument opgesteld op basis van uitgangspunten en kaders uit het landelijk overdrachtsprotocol. De planning is om dit document op 27 november 2019 vast te stellen in het bestuursoverleg van MkNN.
Tijdens het 4e Kennisevent meldkamer veiligheidsregio’s van het IFV op 6 november jl. is de gedachtenlijn geuit, dat de minister de verantwoordelijkheid voor het beheer van de meldkamers per 1 januari 2020 op zich zal nemen. Aangeraden is derhalve om het nu voorliggende overdrachtsdocument te ondertekenen, dit ter voorkoming van de situatie dat de financiële stroom wel, maar de beheerstaken niet zouden overgaan per 1 januari 2020. Op 16 november 2019 wordt een en ander besproken in het Bestuurlijk Meldkamer Beraad.
Financiële gevolgen / dekking
Naar verwachting is de uitname van de Rijksbijdrage per 1-1-2020 voor de LMS nagenoeg gelijk aan de vermindering van de kosten voor VRG. Een onderwerp waar nog besluitvorming over moet plaatsvinden zijn de kosten voor het leveren van de Calamiteiten coördinator (CaCo) voor de meldkamer. Wettelijk is dit een taak van de Veiligheidsregio’s. Tot op heden werden deze kosten bij de Meldkamer Noord-Nederland gedragen door de drie kolommen Politie, Ambulance en Brandweer (Veiligheidsregio). Mogelijk komen deze kosten in de toekomst in het geheel voor rekening van de veiligheidsregio’s. Het effect van deze mogelijke ontwikkeling is nog niet meegenomen in het financiële meerjarenbeeld van VRG maar opgenomen in de risicoparagraaf.
Personele consequenties / advies of instemming ondernemingsraad benodigd?
Het beheer van het personeel van Veiligheidsregio Drenthe, Fryslân en Groningen, is bij Veiligheidsregio Drenthe (VRD) belegd. 4 medewerkers gaan over van VRD naar de politie. Op dit moment voert VRD gesprekken hierover met deze medewerkers. Hierover worden geen bijzonderheden verwacht.
Risico’s
- De Wijzigingswet gaat niet dit jaar nog van kracht (de behandeling in de Tweede Kamer is uitgesteld naar de 3e week van januari). Dat betekent niet dat het proces wordt stopgezet, maar wel dat er een brief komt van de minister waarin beschreven wordt hoe om te gaan met de tijd waarin de praktijk (nog) niet gedekt wordt door de wet en dat er sprake moet zijn van omkeerbaarheid totdat duidelijk is of de wet er wel/niet komt.
- Veiligheidsregio Groningen vindt het van belang dat MkNN zich kan blijven ontwikkelen als multi-organisatie en blijft inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Hiervoor is een politie nodig die eveneens als multi-organisatie denkt. Daarnaast is een belangrijke randvoorwaarde dat de ICT op orde is.
Betrokken partijen / samenwerkingspartners
- MkNN
- Veiligheidsregio Drenthe
- Veiligheidsregio Fryslân
- Ministerie van JenV
- LMS
Bijlagen
1. Governance-notitie april 2019, Landelijke Meldkamer Samenwerking
2. Overdrachtsdocument Drachten vastgestelde versie 27 nov 2019
3. Letter of representation